27 آڪٽوبر سالگره جي نسبت سان مشتاق بخاري. فن فڪر ۽ شخصيت ليکڪ: اڪرم حيدري

 27 آڪٽوبر سالگره جي نسبت سان 

        مشتاق بخاري

  فن فڪر ۽ شخصيت 

   ليکڪ: اڪرم حيدري 

 شاعر مشتاق بخاري 

سنڌي ادب جي سوجهري ۾ جڏهن فڪر جي فجر جا ڦانوس ڦٽيا، تڏهن هڪ نالو نروار ٿيو.

مشتاق بخاري، جيڪو نہ رڳو لفظن جو تخليقڪار، پر احساسن جو ايثاري اديب، فڪر جو فنڪار، ۽ ٻارن جي دنيا جو باني ۽ محبت جو مينار بڻجي اڀريو۔

1.مشتاق بخاري، جنهن جو اصل نالو مشتاق احمد شاھ آهي، 27 آڪٽوبر 1969ع تي لونگاڻي، ڊکڻ، ضلعو شڪارپور جي علمي آنگڻ ۾ جنم ورتو۔

والد محترم سيد غلام علي شاھ بخاري پڻ علم ۽ ادب سان عشق رکندو هو، ۽ انهيءَ ئي عشق جي اثاثي مان مشتاق بخاريءَ جي فڪري فضا اڀري۔

هو تعليم جي توڙي تخليق جي ميدان ۾ مثال بڻجي اُڀريو۔

ايم.اي اڪنامڪس (1992ع)، ايم.اي سنڌي (2007ع)، ايم.ايڊ ۽ ايم.فل جهڙن علمي اعزازن سان هو فڪري ۽ فقهي فيض جو فيروزو بڻيو۔

استاد جي حيثيت ۾ 31 مئي 1988ع کان 31 آگسٽ 2017ع تائين تعليم جي تسبِيح جا تارا ڇڻي، شاگردن جي شعور کي شمع بڻايو۔

2.فڪري فجر ۽ فن جو فيض:

مشتاق بخاريءَ جو ادبي سفر 1989ع ۾ شروع ٿيو۔

پهرين نظم “وڻن ٿا ٻول ٻارن جا...” سندس ٻاراڻي جذبات جي جهلڪ هئي، جيڪا اخبار شب روز شڪارپور ۾ ڇپي۔اهو ئي سال سندس نثري تخليق “سڏڪا سڏڪا زندگي” ٻارن جي رسالي گلڙا ۾ ڇپجڻ سان سندس فڪري سفر جي بنياد بڻيو۔

تخليقي تحريڪ سان هو شاعري، ڪهاڻي، مضمون، ۽ صحافت جي سنگم تي بيٺل شخص بڻيو۔

اُن جي شاعريءَ ۾ لفظن جي لطافت سان گڏ ادبي شائستگي جو حسن بہ آهي، جتي “پيار، پريت، پڪ، ۽ پوڄا” جهڙا حرف معنوي موسيقيءَ جو معجزو بڻجن ٿا۔

3.شاعريءَ جو شعاع ۽ ٻارن جي ٻوليءَ جو ٻج:

مشتاق بخاريءَ کي ٻارن سان بيشمار محبت آهي۔

هن ٻارن لاءِ اهڙي شاعري ڪئي، جنهن ۾ ٻول بہ ٻالڪاڻہ ۽ فڪر بہ فطري آهي۔

سندس ڪتاب "گيتن جهڙا ٻار" (1998ع) سنڌي ٻاراڻي ادب جو بنيادي ستون بڻيو۔

ان کان پوءِ “سونهن سنسار جي”، “پيار جي موٽ ۾”، “سار جي خوشبو”، ۽ “سفر چاهتن جو” جهڙا ڪتاب سندس تخليقي تسلسل جا ثبوت آهن۔

4.فني فڪري فضا ۾ بخاريءَ کي ڀيٽا: 

“محبت، مشقت، مهڪ، ۽ معنيٰ” جي موسيقي بڻجن ٿا۔هن ٻارن جي دنيا ۾ لفظن جي لو کي لطافت سان روشن ڪيو، ۽ سندن ذهنن ۾ زندگيءَ جو زنده احساس ڀريو۔

5.ايڊيٽر، اديب، ۽ ادارن جو اِعتبار:

مشتاق بخاري فقط شاعر نہ، پر ايڊيٽوريل ادبيت جو اعتماد آهي۔

هو ڪيترن ئي علمي ۽ ادبي رسالن جو چيف ايڊيٽر رهيو، جن ۾ ”هٻڪار“، ”ساڀيان“، ”سُهائي“، ”ٻارڙن جي ٻاري“ ۽ ”نئون چنڊ“ شامل آهن۔

ان کان سواءِ، هو ”لوڪ مئگزين ڪراچي“ ۽ ”سنڌ راڻي حيدرآباد“ جي ايڊيٽوريل بورڊ جو ميمبر رهيو۔اهو سڀ سندس فڪري فيض ۽ ادبي ايمانداريءَ جو اقرار آهي۔

پبلشر طور ”آجيان پبليڪيشن ڊکڻ“ ذريعي ڪيترائي ڪتاب ڇپايا —

جهڙوڪ ”تنهنجا سپنا“ (نياز شيخ)، ”تنهن عشق کي شاباس“ (ڪوثر ٻرڙو)، ۽ ”حسين ۽ ڪربلا“ (امداد سروري) —

جنهن مان سندس فڪري فضا جو فيض ادب جي افق تي پکڙجي ويو۔

6.مڃتائون، محنت ۽ محبت جو ملھ:

ادب جي امانت کي ايثار سان نڀائڻ تي کيس ڪيترائي ايوارڊ مليا.

”بهترين شاعر ايوارڊ“ (1998ع، سنڌ فنڪار ٽرسٽ)، ”سنڌي ادبي سنگت مرڪز ايوارڊ“ (1999ع)،

”سنڌ چلڊرين اڪيڊمي ايوارڊ“ (2004ع)، ”سگا سيوهڻ ايوارڊ“، ”سيد وريل شاھ لائف اچيوومينٽ ايوارڊ“ (2015ع)،

۽ ”بيسٽ ٽيچر ايوارڊ“ (2018ع) سندس خدمت جي سندون آهن۔

اهڙيون مڃتائون رڳو اعزاز نہ، پر اعتماد جا اعتراف آهن، جيڪي مشتاق بخاريءَ کي سنڌي ادب جو معتبر محور بڻائين ٿا۔

7.لفظن جا لهرائتا لَحن ۽ ڳايل گيت:,

مشتاق بخاريءَ جا لڳ ڀڳ 200 ڪلام سنڌ جي نامور فنڪارن جهڙوڪ ممتاز لاشاري، غلام شبير سمون، نجف علي، ۽ سليم رضا ڪنڀر جي آوازن ۾ ڳايل آهن۔هن جي شاعريءَ ۾ روح جي رهاڻ، لفظن جي لذت، ۽ محبت جو محور آهي۔

هن جا گيت روح جي راڳ بڻجي سنڌ جي هر ڪنڊ ۾ ڳايا وڃن ٿا.

اُهي گيت نہ رڳو موسيقيءَ جا موتي آهن، پر مفهوم جي مينهن جا مڃتا بڻيل آهن۔

8.تنظيمي تربيت ۽ سماجي سجاڳي:

مشتاق بخاري ادبي ادارن سان نہ فقط لاڳاپيل رهيو، پر انهن جي ترقيءَ لاءِ تبليغ ۽ تحريڪ جو ذريعو بڻيو۔

”سنڌي ادبي سنگت“، ”نثار بزمي ادبي سنگت“، ”شهنشاھ سوشل ويلفيئر ايسوسيئيشن“، ۽ ”گسٽا“ جهڙن ادارن ۾ مختلف عهدن تي فني خدمتون ڏنيون۔هو ”سنڌي ادبي سنگت سنڌ“ جو مرڪزي جوائنٽ سيڪريٽري بہ رهيو.جنهن مان سندس فڪري فڪر جو وفاقي رنگ ظاهر ٿئي ٿو۔

9.ادبي احساس جو امين ۽ انساني علم جو علمبردار:

مشتاق بخاريءَ جي ذات محبت جو محور آھي.

جتي ”مشتاق“ لفظ محبت، معنيٰ، ۽ مهڪ جي مڙهيل موسيقي آهي۔

هو شاعر بہ آهي، صحافي بہ، پبلشر بہ، ۽ فلسفيانہ فڪر جو فيض بہ۔

سندس قلم جو ڪمال اهو آهي تہ هو لفظن کي جادوگري کان مٿاهون ڪري، فڪر ۾ فنا ۽ فيض ۾ بقا ڏئي ٿو۔

اڄ جو سنڌي ادب، مشتاق بخاريءَ کي فقط هڪ نالو نہ، پر هڪ نقشِ ناياب، نغموءِ نرالو، ۽ نيڪ نيت فڪري نعرو سڏي ٿو۔

10.اختتامي اظهار:

مشتاق بخاري، سنڌي ادب جو مشعل‌بردار، ٻارن جو محبوب شاعر، ۽ فڪر جو فاضل معمار آهي۔

هن جي شاعريءَ ۾ پيار جي پُرنور پرک آهي،

نثر ۾ نظر جي نزاڪت،

۽ صحافت ۾ صداقت جو سچو سڏ۔

جيئن هو پاڻ چوي ٿو:

“ادب انسان جي اخلاقي ايمان جو اظهار آهي، ۽ شعر ضمير جو زندھ ضابطو”

سچ پچ، مشتاق بخاري پنهنجي فڪر، فن ۽ فڪر جي فيض سان

سنڌي ادب کي نہ صرف سجائي ڇڏيو آهي، پر سونهن، سچائي ۽ سجاڳيءَ سان سَجائي ڇڏيو آهي۔

11.اختتامي الفاظ:

مشتاق بخاري، محبت جو مشتاق، مهارت جو محقق، ۽ معنيٰ جو محافظ.

جنهن جو نالو هن نسل جي نظر ۾ نہ رڳو نروار آهي، پر نياز، نزاڪت ۽ نرواني احساس جو نشان پڻ آهي۔